Sign in Subscribe
Theories of Psychology (Các lý thuyết tâm lý học)

Lý Thuyết Căng Thẳng Gia Đình: Hiểu Và Ứng Phó Với Khủng Hoảng

Lý Thuyết Căng Thẳng Gia Đình: Hiểu Và Ứng Phó Với Khủng Hoảng

Gia đình là một hệ thống phức tạp, nơi mỗi thành viên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng. Tuy nhiên, khi một sự kiện căng thẳng xảy ra, hệ thống này có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Lý thuyết căng thẳng gia đình (Family Stress Theory), được phát triển bởi nhà xã hội học Reuben Hill vào năm 1949, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách gia đình ứng phó với những khủng hoảng và thay đổi.

Lý Thuyết Căng Thẳng Gia Đình Là Gì?

Lý thuyết này tập trung vào cách các sự kiện căng thẳng ảnh hưởng đến động lực gia đình. Hill quan tâm đến việc gia đình bị tác động như thế nào bởi Chiến tranh Thế giới thứ II, đặc biệt là sự chia ly và đoàn tụ. Ông nhận ra rằng những sự kiện này tạo ra khủng hoảng trong hệ thống gia đình và phát hiện ra một số mô hình ứng phó.

Theo Hill, ba yếu tố chính quyết định kết quả của khủng hoảng là:

  1. Sự kiện căng thẳng: Ví dụ như mất việc, bệnh tật, hoặc xung đột.
  2. Nguồn lực gia đình: Bao gồm cả nguồn lực bên trong (kỹ năng quản lý căng thẳng, giao tiếp) và bên ngoài (tài chính, hỗ trợ cộng đồng).
  3. Nhận thức của gia đình về sự kiện: Cách gia đình diễn giải và phản ứng với sự kiện.

Ba yếu tố này tương tác với nhau để quyết định gia đình sẽ vượt qua khủng hoảng như thế nào.

Tại Sao Lý Thuyết Này Quan Trọng?

Gia đình là một hệ thống với các vai trò, giá trị, quy tắc và kỳ vọng riêng. Khi một sự kiện căng thẳng xảy ra, cách gia đình ứng phó phụ thuộc vào nguồn lực và kỹ năng của họ. Ví dụ:

  • Một gia đình có nguồn lực tài chính dồi dào và kỹ năng giao tiếp tốt có thể dễ dàng vượt qua khủng hoảng.
  • Một gia đình thiếu nguồn lực và kỹ năng có thể gặp khó khăn hơn, dẫn đến xung đột và căng thẳng gia tăng.

Hiểu lý thuyết này giúp chúng ta nhận ra tầm quan trọng của việc xây dựng nguồn lực và kỹ năng để ứng phó với căng thẳng.

Các Nguồn Lực Giúp Gia Đình Vượt Qua Căng Thẳng

1. Nguồn Lực Bên Trong

  • Kỹ năng quản lý căng thẳng và tức giận.
  • Kỹ năng giải quyết xung đột và giao tiếp hiệu quả.
  • Khả năng tự điều chỉnh cảm xúc và nhận thức bản thân.

2. Nguồn Lực Bên Ngoài

  • Tài chính và khả năng tiếp cận các nhu cầu cơ bản như thực phẩm, y tế.
  • Hỗ trợ từ cộng đồng, bạn bè và người thân.
  • Dịch vụ tư vấn tâm lý hoặc trị liệu gia đình.

Ví Dụ Thực Tế Về Ứng Dụng Lý Thuyết

Tình Huống 1: Bố/Mẹ Mất Việc

Khi một phụ huynh mất việc, gia đình có thể rơi vào khủng hoảng tài chính và cảm xúc. Nếu không có tiết kiệm và hỗ trợ từ bên ngoài, căng thẳng có thể gia tăng.

Cách ứng phó:

  • Tận dụng nguồn lực bên ngoài: Nhờ người thân trông trẻ, tham gia hội chợ việc làm, hoặc tìm kiếm chương trình hỗ trợ từ cộng đồng.
  • Phát triển nguồn lực bên trong: Thực hành thiền, tập trung vào những điều có thể kiểm soát, và chăm sóc sức khỏe thể chất.

Tình Huống 2: Con Cái Có Hành Vi Khó Kiểm Soát Ở Trường

Khi nhận được thông báo con mình gây rối trong lớp, phụ huynh có thể cảm thấy xấu hổ và tức giận.

Cách ứng phó:

  • Sử dụng nguồn lực bên trong: Phản ứng với sự tò mò và kiên nhẫn, tìm hiểu lý do đằng sau hành vi của con.
  • Tận dụng nguồn lực bên ngoài: Hợp tác với giáo viên để tìm giải pháp hỗ trợ con.

Cách Giảm Căng Thẳng Trong Gia Đình

  1. Tổ Chức Cuộc Họp Gia Đình
    • Dành thời gian để mỗi thành viên chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ về căng thẳng hiện tại.
    • Thiết lập các quy tắc chung, như không ngắt lời nhau hoặc tạm dừng khi ai đó tức giận.
  2. Xem Xét Trị Liệu Gia Đình
    • Nếu các cuộc họp gia đình không hiệu quả, hãy tìm đến chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ.
  3. Dành Thời Gian Riêng Tư
    • Tạo lịch trình để mỗi thành viên có một giờ riêng tư mỗi ngày để thư giãn và tái tạo năng lượng.
  4. Tạo Góc Thiền Định (Zen Corner)
    • Thiết kế một không gian yên tĩnh trong nhà để mọi người có thể thư giãn và điều hòa cảm xúc.
  5. Yêu Cầu Sự Giúp Đỡ
    • Đừng ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đồng, nhóm hỗ trợ, hoặc người thân.

Lời Khuyên Cuối Cùng

Vượt qua căng thẳng gia đình là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và nỗ lực. Hãy nhẹ nhàng với bản thân và gia đình, bởi thay đổi cần thời gian. Bằng cách xây dựng nguồn lực và kỹ năng, bạn có thể giúp gia đình mình trở nên mạnh mẽ hơn trước mọi thử thách. 💖

Nguồn: Verywwellmind

  1. Daneshpour, M. Examining Family Stress: Theory and Research. Clinical Psychology Studies. 2017; 7(28). doi: 10.22054/jcps.2017.8150
  2. Wu Q, Xu Y. Parenting stress and risk of child maltreatment during the COVID-19 pandemic: A family stress theory-informed perspective. Dev Child Welf.. 2020;2(3):180-196. doi: 10.1177/2516103220967937

Hãy đăng ký kênh và cùng VIPC đồng hành trong hành trình khám phá bản thân nhé!
Website: www.vipc.edu.vn
Tất Cả Khóa Học: https://khoahoc.vipc.edu.vn/courses
Kênh Blog: https://khoahoc.vipc.edu.vn/blog/
Test Tâm Lý Miễn Phí: https://khoahoc.vipc.edu.vn/courses/t...
Zalo: (+84) 911.286.683
Email: vipc.edu@gmail.com

Read next

Comments ()